«بازیهای آوازی» مجموعه چهار قسمتی (چهار آلبوم مجزا) شامل ترانه‌های مخصوص کودکان با آهنگسازی و تنظیم «سودابه سالم» آواز‌هایی از گروه کر است. این آلبوم‌ها بخشی از مجموعه فرهنگی شفاهی کودک و نوجوان ایران زمین است که در آن عناصر موسیقی، حرکت و کلام آهنگین درهم آمیخته اند.
بازیهای آوازی جنبه ی آموزشی، تربیتی و موسیقایی دارد. مادران و مادربزرگها خالق اصلی این آثار هستند. قدمت آن ها گاهی به هزاران سال رسیده و گاهی به یک صده هم نمی رسد. متاسفانه امروزه اکثر آنها در حال فراموش شدن هستند.
«سودابه سالم» درباره هدف از ساخت این کار می گوید: "بازی های آوازی یا همان مادرانه های آهنگین مضمون های شاد، لطیف و پرتحرک در ارتباط با تعلیم و تربیت کودکان دارند. اما تاکنون از جنبه های فرهنگی و هنری به آنها توجهی شده است."
به طور یقین بانو «سودابه سالم» یکی از نام های آشنا و موفق موسیقی کودک است. ایشان سالهاست در حوزه های مختلف کودک، از جمله آموزش و تولید آثار کودک فعالیت دارند.
سودابه سالم از ویژگی‌های این مجموعه‌ی موزیکال شاد و تخصصی برای کودکان این‌طور می‌گوید: «از ویژگی‌های این مجموعه، روش غیر مستقیم توانایی به‌روز شدن آن است و چون در ناخودآگاه جمعی ما وجود دارد، همیشه آشنا و چون در تکرار آن کودکان نقش دارند و از خود در آن تاثیر می‌گذارند، همیشه نو است. ویژگی‌های آموزشی این مجموعه، در خود روحی را منتقل می‌کنند که آن‌را می‌توانیم انتقال هویت فرهنگی بدانیم. در این رابطه تنگا تنگ مادر و کودک، مهارتی شگرف در پرورش عواطف و ذوقیات و درک مفاهیم انگیزش برای استعداد و خلاقیت مشاهده می‌کنیم.» «موسسه فرهنگی هنری آوای‌ساز خورشید» این آلبوم موسیقی تخصصی برای کودکان ایران‌زمین را منتشر کرده است.
«سودابه سالم» در حال حاضر شاخص ترین چهره فعال در موسیقی کودک به شمار می رود که بنای آموزش موسیقی به کودکان ایران زمین را نه الگوهای غربی، بلکه استفاده از عناصر موسیقی بومی گذاشته است. وی تاکنون مقالات بسیاری را در مورد موسیقی کودک و نقش زنان در آموزش موسیقیایی فرهنگ به کودکان در مطبوعات مختلف مربوط به هنر موسیقی به ویژه در مجله «مقام موسیقایی» نوشته است. او ضمن همکاری با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و فرهنگسرای بهمن، آموزش موسیقی درمانی را نیز انجام می دهد.
این آلبوم شامل 7 قطعه بر اساس بازی‌هایی چون عمو زنجیر باف، گرگم و گله می برم، کلاغ پر، اتل متل و دختره اینجا نشسته و ... می‌باشد.
نوازندگی گروه سازهای ارف را نیز «سودابه سالم» و «کارن همایونفر» بر عهده داشته اند.
این آلبوم شامل 15 قطعه است که 9 تای آن باکلام می‌باشد. ترانه های کودکانه این آلبوم از شاعران نامداری نظیر «مصطفی رحمان دوست»، «افسانه شعبان نژاد»، «جعفر ابراهیمی» و «جواد شریف پور» است.
خانم سودابه سالم درباره این آلبوم می‌گوید: "آنچه در مجموعه دوم آلبوم «بازی های آوازی ۲» به آن توجه ویژه ای داشتیم توجه به طبیعت بود که بتوانیم بر اساس آن تخیل کودکان را تقویت کنیم و این بار با محوریت قرار دادن طبیعت از جمله باد، باران، جنگل، کوه، دریا، آسمان، خورشید و موارد این چنینی فضای جدیدی را باز کنیم که مخاطبان ما فقط به ترانه به عنوان یک عنصر شنیداری نگاه نکنند و بدانند این نوع موسیقی یک ساختار کاملا کاربردی دارد."
این آلبوم شامل دوازده قطعه «سلام تنم»، «عروسک جون»، «لی لی لی لی حوضک»، «بادبادک»، «هاجستم و واجستم»، «لالایی» و همین قطعات به صورت بی کلام است. شاعران مطرح کودک و نوجوان «افسانه شعبان نژاد»، «مصطفی رحمان دوست»، «جواد شریف پور»، «مهری ماهوتی» و «رودابه حمزه» اشعار این قطعات را سروده اند.
این آلبوم شامل 12 قطعه موسیقی‌ست که 7 قطعه از آنها باکلام هستند.
ترانه ها را «مصطفی رحماندوست»، «سیمین بازرگان» و «افسانه شعبان نژاد» سروده اند.
بخشی از صحبت‌های خانم سودابه سالم درباره "بازیهای آوازی" را میتوانید در زیر بخوانید:
"با نگاهی به تجارب مادران و مربیان در استفاده از ابزاری مناسب در ارتباط با کودکان به اهمیت بازی های آوازی در دوران کودکی پی می بریم . بازی به همراه آواز جزئی جدایی ناپذیر از زندگی کودک است . کافی است به غذا و تنوع عناصر فرهنگی ویژه کودکان (لالایی ها ، متل ها ، بازی های آوازی و ...) در فرهنگ عامه *** نگاهی بیاندازیم آنگاه خواهیم دید که در پاسخ به این نیاز کودک چه گسترده و ماهرانه ره توشه هایی وجود داشته است .
چرا بازیهای آوازی را باید یک بخش مهم در زندگی و رشد کودک به شمار آورد ؟
متخصصان و طراحان آموزشی این کارگاه برای این پرسش دلایل بسیاری ارئه کرده اند که در اینجا برخی از آن ها را بیان می کنیم :
بازی های آوازی موجب شادمانی و لذت کودک است .
بازی های آوازی مهارت های شنوایی را رشد و از این طریق باعث تقویت توانایی های حسی و حرکتی ، هماهنگی اعضای بدن ( شناخت و استفاده از دست چپ و راست و سایر اعضای بدن و ...) و در نهایت رشد شناختی می شود .
بازی های آوازی موجب تعادل و رشد هیجانی ( عاطفی ) کودک می شود .
بازی های آوازی به درک فضایی کودک کمک می کند .
به طور مستقیم باعث رشد کلامی کودک می شود و در رشد قابلیت های گفتاری ( افزایش انعطاف و گستردگی صدادهی حنجره ، بیان خلاق و ... ) نقش یسزایی دارد .
بازی های آوازی موجب تحرک و رشد اجتماعی کودک می شود . بازی های آ وازی تاثیر فوق العاده ای بر روی فرد در گروه و شکل گیری نقش اجتماعی او دارد . بازی های آوازی احتمالا اولین تجارب اجتماعی هستند که کودک در آن ها تمایل خود را به مشارکت و سهیم بودن با دیگران بروز می دهد .
بازی های آوازی در آشنایی با پیشنه فرهنگی کودک نقش مهمی دارد . وقتی کودکان آوازهای فولکلوریک یا آوازهای اقوام مختلف را یاد می گیرند گام بلندی در راستای آگاهی از فرهنگ خود و پیشینیان بر می دارند .
بازی های آوازی به مثابه وسیله ای توانمند در راستای آموزش مفاهیم مختلف به کار می رود . شاید مهمترین اثر بازی های آوازی برای کودکان این است که به زیبایی شناختی کودک کمک شایان می کند . این فعالیت ها با برانگیختن تصورات و در هم آمیختن احساسات و عواطف می توانند کمک بی نظیری برای گسترش این جنبه از رشد کودک باشند .
سودابه سالم "
آهنگساز: سودابه سالم (و کارن همایونفر در آلبوم 1)
نوازندگان: سودابه سالم، پشنگ کامکار، ارسلان کامکار، اردشیر کامکار، ارژنگ کامکار، کارن همایونفر، حسن کیانی نژاد، رضا عالمی، سیاوش ظهیرالدینی، کریم قربانی، علیرضا خورشیدفر، ناصر رحیمی، کامران علی آقا، اردوان کامکار، پاشا هنجنی، یمین غفاری و شهریار فریوسفی
تنظیم‌کننده: سودابه سالم
ترانه سرایان: سیمین بازرگان، مصطفی رحماندوست، افسانه شعبان نژاد، جعفر ابراهیمی، جواد شریف پور، مهری ماهوتی، رودابه حمزه
برای آشنایی بیشتر با موسیقی کودک میتوانید مطالب این سایت را مطالعه کنید.
همچنین درباره تاثیر موسیقی در زندگی کودکان و آشنایی با موسیقی‌های مناسب برای کودکان و نوجوانان، این مطلب را بخوانید.
